به گزارش عیارآنلاین، از دیرباز تاکنون سیاست‌گذاران در هر کشوری به دنبال تنظیم نظام آموزشی کارآمد هستند و در نظام‌هاي آموزشي به دليل اهميت مساله آموزش و يادگيری و تاثير مطلوب آن در آموزش و پرورش جوانان، نظارت و ارزشیابی عناصر موثر در فرآیند آموزش جز لا‌ينفك نقش‌هاي سازماني محسوب مي‌شود. در نظام‌های آموزشی اغلب كشورها هدف از قراردادن نقش نظارت، اصلاح عملکرد مدیریت مدرسه، اصلاح فرايند تدريس معلمان و یادگیری دانش‌آموزان است.
در کشور ما نیز به این موضوع توجه شده و در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به نظام ارزیابی و رتبه‌بندی مدارس، نظام ارزشیابی نتیجه‌محور برای گذر از دوره‌های تحصیلی، نظام ارزیابی صلاحیت معلمان و نظام ارزیابی فعالیت‌های فرهنگی و تربیتی مدارس اشاره شده است. اما علی رغم تصریح سند تاکنون سازکاری برای ایجاد این موارد طراحی نشده است. به طور کلی نظام ارزیابی عملکرد آموزش شامل ارزیابی مدارس و ارزیابی دانش‌آموزان است. ارزیابی مدارس به معنی ارزیابی مدیریت مدرسه و نحوه تدریس معلمان و یادگیری دانش‌آموزان است و ارزیابی دانش‌آموزان به معنی برگزاری امتحانات و نمره‌دهی به آنها است.
یک از راهکارهای موثر برای طراحی نظام ارزیابی عملکرد نظام آموزش، استفاده از تجارب سایر کشورها در این زمینه است تا با بهره‌گیری از این تجارب و با توجه به شرایط بومی کشور بتوان یک نظام ارزیابی را پی‌ریزی کرد. در این میان بررسی کشور انگلستان به عنوان یکی از کشورهای شاخص در حوزه نظام آموزش و پرورش می‌تواند تجربیات خوبی را در اختیار سیاست‌گذاران قرار دهد. در این سلسله یادداشت به بررسی ساختار ارزیابی مدارس در انگلستان پرداخته می‌شود.
طبق قانون مصوب ۱۹۹۲ ویژه آموزش انگلستان، مسئولیت بازرسی مدارس برعهده‌ی سازمان آفستد[۱] است که سازمانی غیر‌دولتی و فراوزارتی است و به پارلمان گزارش می‌دهد. مدیر سازمان توسط ملکه انگلستان در شورای خصوصی[۲]منصوب شده و اعضای هیئت مدیره توسط وزیر آموزش منصوب می‌شوند. وظیفه هیئت مدیره تصویب برنامه‌های کلان سازمان است که توسط مدیر سازمان پیشنهاد می‌شود همچنین به عنوان بازوی نظارتی بر کلیه فعالیت‌های سازمان آفستد نظارت می‌کند و به وزیر آموزش در مورد عملکرد سازمان اطلاع می‌دهد.
همان‌گونه که ملاحظه می‌شود سازمان ارزیاب، مستقل از دولت بوده و بالاترین مقام این سازمان منصوب ملکه است که این موضوع نشان از جایگاه والای موضوع ارزیابی در نظام آموزشی انگلستان است. همچنین این استقلال از دولت باعث ثبات در سیاست‌های سازمان می‌شود و ارزیابی بیرونی از استحکام و صداقت بیشتری برخوردار است چرا که اگر این سازمان ارزیاب ذیل وزارت آموزش فعالیت کند این امکان وجود دارد که برای نشان دادن موفقیت مدیران ارزیابی های انجام‌شده غیرواقعی و غلوشده باشد.
در سازمان آفستد اعضای هیئت اجرایی شامل مدیران خدمات اجتماعی و مدیران منطقه‌ای، مدیر استراتژی و دیجیتال، مدیر مالی، برنامه ریزی و تجاری و مدیر عملیات توسط مدیر سازمان انتخاب می‌شوند. در میان هیئت اجرایی نقش مدیران مناطق در ارزیابی بسیار مهم است چراکه آنها باید بازرسان را برای بازرسی از مدارس مدیریت کنند.
بازرسان در سازمان آفستد به صورتی گروهی عمل می‌نمایند و یک سربازرس مسئول راهبری تیم بازرسان را بر عهده دارد. این بازرسان توسط شرکتهای قراردادی و همکار با سازمان آفستد آموزش داده می‌شوند. متقاضیان بازرسی باید دارای مدرک تحصیلی مرتبط و تجربه حداقل ۵ ساله در یک محیط مانند آموزش، بازرسی و یا مشاوره باشند و در دوره‌های آموزشی با وظایف بازرسان آشنا می‌شوند. افراد در صورت قبولی در دوره توسط شرکتهای قراردادی استخدام می‌شوند و به مدت یک‌سال تحت‌نظر سربازرس، بازرسی خواهند کرد که در طول این یک سال به آنها آموزش بیشتری داده می‌شود. در صورتی که بازرسان مهارت و تجربه‌ی لازم را کسب کنند به سربازرس ارتقا داده می‌شوند.
همان‌گونه که ملاحظه می‌شود بازرسان توسط شرکتهای قراردادی و با راهبری سازمان آفستد بازرسی را انجام می‌دهند که به تبع این امکان را برای بهره‌وری بهتر از بازرسان یا حذف و اضافه آنها فراهم می‌کند. اینکه این بازرسان چگونه ارزیابی تدریس معلمان و تربیت دانش‌آموزان را انجام می‌دهند و در این مورد با چه فرایندی ارزیابی انجام می‌شود، مطلب قابل توجهی است که در یادداشت‌های بعدی به آن پرداخته خواهد شد.
[۱] ofsted
[۲] شورای خصوصی یا the Privy Council متشکل از سیاستمداران ارشد است که تعداد این شورا بیش از چهارصد نفر است. با این حال جلسات شورا با حضور نخست وزیر و دو تن از اعضای کابینه در کنار ملکه رسمیت پیدا می‌کند