به گزارش عیارآنلاین، طرح‌های تفصیلی از جمله اسناد توسعه شهری هستند که بر اساس معیارها و ضوابط کلی طرح جامع شهری تهیه و تدوین می‌شوند. در این طرح‌ها نحوه استفاده از زمین‌های شهری در سطح محلات مختلف شهر، موقعیت و مساحت دقیق زمین برای هر یک از آن‌ها، وضع دقیق و تفصیلی شبکه عبور و مرور، میزان تراکم جمعیت و تراکم ساختمانی در واحدهای شهری، اولویتهای مربوط به مناطق و بهسازی، نوسازی، مشخص می‌شود. طرح‌های مذکور همچون شناسنامه‌ای عمل می‌کنند که باید ملاک کار ساخت‌وسازها و هرگونه فعالیت‌های عمرانی در شهرها باشند و همه مستحدثات (ساخت‌وسازهای) شهری باید از آن تبعیت کنند.
طرح‌های تفصیلی مناطق
در کشور ما بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، شهرداری‌های استان‌ها و شهرستان‌ها مجری و اجراکننده طرح تفصیلی هستند. بنابراین شهرداری‌ها موظف هستند این اسناد توسعه شهری(طرح‌های جامع و تفصلی) را ملاک عمل خود قرار داده و قانون‌گذاری‌های خرد شهری را بر اساس و در راستای آن‌ها انجام دهد.
علی رغم انتقاد به کلیت و روند تهیه طرح‌های تفصیلی اما برخی مزایا این طرح به شرح زیر است:
- پهنه‌بندی و مکان‌یابی دقیق خیابان‌ها – پارک‌ها – اماکن تجاری – اداری و خدماتی و مسکونی
- جلوگیری از تفکیک املاک و تشویق مالکان به تجمیع املاک خود
- ارتقای سرانه‌های خدماتی، رفاهی و اجتماعی با توجه به تراکم جمعیتی هر منطقه از شهر
- رونق ساخت‌وساز، احیاء بافت‌های فرسود و تعدیل قیمت مسکن
- کاهش بار ترافیکی، ارتقای محیط شهری و ارائه تسهیلات به شهروندان در کمترین فاصله به محل زندگی
- کاهش رانت اطلاعاتی و قابل‌دسترس بودن سامانه و پایگاه‌های اطلاعاتی
- تعین تکلیف نهادها و سازمان‌های خدمات دهنده به شهروندان
عدم اجرای صحیح طرح‌های تفصیلی شهری به دلیل ارتباط مستقیم و قابل‌لمس با زندگی روزانه شهروندان می‌تواند مواردی از قبیل، ترافیک، آلودگی‌های زیست‌محیطی، تراکم بالای جمعیتی و سکونتی، ناهنجاری‌های اجتماعی را به ارمغان آورد.
مغایرت ۶۹ درصدی ساخت‌وسازهای منطقه یک تهران با طرح تفصیلی مصوب آن
شهر تهران با جمعیتی نزدیک به نه میلیون نفر یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای ایران است. در چند سال گذشته روند ساخت‌وسازها و برج‌سازی‌ها در شهران تهران سیر صعودی چشمگیری داشته به‌طوری‌که ساختمان‌های بلندمرتبه به چشم‌انداز غالب بصری شهر تهران تبدیل‌شده است. عدم مطابقت ساخت‌وسازهای غیر کارشناسی و درعین‌حال قانونی و دارای مجوز شهر تهران با اسناد توسعه‌ای آن همچون طرح تفصیلی و جامع شهری موضوعی است که سال‌ها به یکی از دغدغه‌های کارشناسان مدیریت شهری تبدیل‌شده بود و نقدهای فراوانی را به این مسئله وارد می‌کرد.
در همین راستا، در سومین جلسه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، مغایرت‌های طرح تفصیلی با ساخت‌وسازهای منطقه یک شهرداری تهران بین سال‌های ۹۱ تا ۹۵ در حالی بررسی شد که شواهد حاکی است ۶۹ درصد ساخت‌وسازهای منتسب به پروانه‌های صادرشده در فاصله این چهار سال با طرح تفصیلی مغایرت دارد.
در این نشست که در آن گزارشی با استفاده از فن‌آوری‌های نوین سنجش‌ازدور و تصاویر ماهواره‌ای به همراه انجام عملیات میدانی پشتیبان با همکاری سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان تهران تهیه‌شده بود، شواهد حکایت از مغایرت‌های چشمگیر بین طرح تفصیلی ملاک عمل شهرداری و مستحدثات موجود، دارد. مسئله‌ای که پیروز حناچی، دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، نسبت به آن واکنش نشان داد و در خصوص دلایل این مغایرت معتقد بود که به‌رغم وجود صراحت قانونی و تأکید شورای عالی بر ضرورت امکان دسترسی آزاد دبیرخانه شورای عالی به اطلاعات ساخت‌وساز و پروانه‌های صادرشده توسط شهرداری تهران، تاکنون این مهم محقق نشده است.
با توجه به مطالب فوق می‌توان گفت، مغایرت ۶۹ درصدی ساخت‌وسازهای منطقه یک شهر تهران با طرح تفصیلی آن نشان‌دهنده وضعیت نامناسب مدیریت شهری در کلان‌شهر تهران است که در صورت عدم اصلاح و مدیریت صحیح، تبعات فراوانی ازجمله، آلودگی، ترافیک، تراکم بالا و غیره … را به همراه خواهد داشت.